Thực phẩm và gia vị đều có hạn sử dụng, nhưng thời gian bảo quản của mỗi loại lại khác nhau, phụ thuộc vào thành phần, tính chất cũng như cách lưu trữ. Nước mắm cũng không ngoại lệ. Ngày nay, trên thị trường có nhiều loại nước mắm khác nhau, bao gồm cả nước mắm công nghiệp với các thành phần bảo quản giúp kéo dài thời gian sử dụng. Tuy nhiên, với nước mắm truyền thống – loại không sử dụng chất bảo quản, liệu hạn sử dụng của nó là bao lâu?
Hãy cùng tìm hiểu về hạn sử dụng nước mắm truyền thống, cách sử dụng và bảo quản sao cho tốt nhất để luôn giữ được hương vị thơm ngon nhé!
Nước mắm truyền thống là gì?
Trước khi tìm hiểu về hạn sử dụng, chúng ta cần hiểu rõ nước mắm truyền thống là gì. Ai cũng biết nước mắm là một loại gia vị quen thuộc, không thể thiếu trong gian bếp của người Việt, góp phần tạo nên hương vị đậm đà cho các món ăn từ kho, xào, nấu đến nước chấm.

Theo Bộ tiêu chuẩn nước mắm truyền thống Việt Nam, nước mắm truyền thống là một chất lỏng trong, không có cặn lơ lửng, có vị mặn ban đầu, hậu ngọt do đạm cá thủy phân thành axit amin, cùng với mùi đặc trưng của cá biển lên men trong môi trường muối mặn.
Nói đơn giản hơn, nước mắm truyền thống chỉ được làm từ hai nguyên liệu tự nhiên: cá và muối, không chứa chất bảo quản hay phụ gia. Quá trình sản xuất nước mắm truyền thống cũng có nhiều phương pháp khác nhau, nhưng phổ biến nhất là ủ chượp gài nén và đánh khuấy.
- Phương pháp ủ chượp gài nén: Đây là phương pháp phổ biến tại Phan Thiết – vùng biển nổi tiếng với nghề làm nước mắm. Cá và muối được trộn theo tỷ lệ 3:1, sau đó cho vào thùng gỗ lớn, gài nén lại để ủ. Qua thời gian, cá lên men, thủy phân và tạo thành nước mắm tinh chất chảy ra từ thùng ủ.
- Phương pháp đánh khuấy: Cá và muối được trộn theo từng đợt, thêm nước và khuấy đều. Hỗn hợp này sau đó được phơi nắng tự nhiên để chượp chín dần, tạo ra nước mắm thành phẩm.
Dù được sản xuất bằng phương pháp nào, nước mắm truyền thống vẫn đảm bảo chỉ có hai thành phần chính là cá và muối, không pha thêm chất bảo quản hay hương liệu nhân tạo. Nếu có các thành phần phụ gia khác, sản phẩm đó sẽ được xếp vào loại nước mắm công nghiệp.
Hạn sử dụng nước mắm truyền thống sau khi mở nắp
Khi mở nắp chai, nước mắm sẽ tiếp xúc với không khí, dẫn đến quá trình oxy hóa tự nhiên. Điều này có thể làm nước mắm sẫm màu, thậm chí chuyển sang đen và mùi cũng giảm dần. Đây là hiện tượng bình thường do nước mắm truyền thống không chứa chất bảo quản hay chất giữ màu.

>>>/ Xem thêm: 7 Bí quyết sống thọ của người Nhật
Cách bảo quản nước mắm sau khi mở nắp
Để hạn chế quá trình oxy hóa và giúp nước mắm giữ được chất lượng tốt nhất, những lưu ý khi bảo quản nước mắm như sau:
- Đậy kín nắp sau khi sử dụng để hạn chế tiếp xúc với không khí.
- Sử dụng hết trong vòng 30 – 45 ngày, càng sớm càng tốt để đảm bảo hương vị.
- Ưu tiên chai thủy tinh vì giúp bảo quản nước mắm tốt hơn so với chai nhựa.
- Bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Nếu cẩn thận hơn, bạn có thể bảo quản nước mắm trong tủ lạnh.
- Đối với mắm kho quẹt, sau khi mở nắp phải bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và sử dụng hết trong vòng 7 – 10 ngày.
Lưu ý quan trọng
Mặc dù nước mắm truyền thống có độ mặn bão hòa giúp ngăn chặn vi sinh vật phát triển, nhưng nếu gặp điều kiện không thuận lợi như:
- Nhiệt độ môi trường quá cao.
- Bị nhiễm bẩn trong quá trình sử dụng (chẳng hạn dùng đũa bẩn, để nước lã lẫn vào, hoặc bảo quản ở nơi không sạch sẽ).

Những yếu tố trên có thể khiến nước mắm nhanh hỏng hơn bình thường. Vì vậy, hãy luôn giữ vệ sinh khi sử dụng và bảo quản đúng cách để nước mắm giữ được hương vị nguyên bản lâu dài.
Trên đây là những thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc về hạn sử dụng nước mắm truyền thống, cũng như cách bảo quản đúng cách để giữ trọn hương vị. Ngoài ra, bài viết còn gợi ý một số món ăn ngon được chế biến cùng nước mắm, giúp bạn tận dụng tối đa hương vị đặc trưng của gia vị quốc hồn quốc túy này. Hy vọng rằng bạn sẽ luôn trân trọng và sử dụng nước mắm một cách hợp lý để tạo nên những bữa ăn thơm ngon, đậm đà cho gia đình và bạn bè!